Economie

Welke belangrijke ontwikkelingen zien we voor 2026?

De huidige wereldpolitieke situatie wordt gekenmerkt door onrust in het Midden-Oosten, hybride dreigingen en de Oekraïne-oorlog. De gewijzigde koers van de Verenigde Staten is voelbaar, door bijvoorbeeld de hogere Amerikaanse importheffingen, voor de Nederlandse/Hengelose industrie. De hoge energieprijzen liggen nog steeds hoog ten opzichte van onze buurlanden. Dit leidt tot een verslechterd investeringsklimaat en kan afbreuk doen aan het innovatieve vermogen. Ook netcongestie blijft een probleem door de beperkte ruimte op het elektriciteitsnet wat mogelijke ontwikkelingen in Hengelo beperkt of vertraagd.

Twente kent een krappe arbeidsmarkt en een vergrijzende beroepsbevolking. Vooral in sectoren als techniek, IT en zorg, waardoor het aantrekken van nieuw talent en het binden van bestaande talenten hoog op de agenda staan. Daarnaast speelt de concurrentie tussen regio’s een rol: alleen met een aantrekkelijk woon- en werkklimaat, goede voorzieningen en sterke netwerken kunnen Twente en Hengelo zich onderscheiden en jonge professionals en internationale studenten behouden. Ook dragen een diverse en actieve bevolking en een levendige stad bij aan de sociale vitaliteit, wat het aantrekkelijk maakt voor talent om zich hier te vestigen. Talent is onmisbaar voor de duurzame transitie richting nieuwe technologieën, zoals microchips en circulaire economie. Kortom, het behouden en aantrekken van talent is voor Twente en Hengelo de sleutel om hun opgaven op het gebied van innovatie, groei en leefbaarheid waar te maken.

Samen met alle Twentse gemeenten, waterschap Vechtstromen, provincie en het Rijk wordt gewerkt aan de vriendelijke Verstedelijkingsstrategie voor Twente (Ruimtelijke Ontwikkelstrategie Twente). Hierin wordt gezamenlijk bepaald op welke wijze de economische ontwikkeling, de bereikbaarheid en de woningbouw elkaar kunnen versterken om een duurzaam sterke regio te worden waarbij Twente een belangrijke bijdrage kan leveren aan de nationale doelstellingen en de brede welvaart zich positief kan ontwikkelen.

Relevante beleidsnota's

• Afspraken Regionale Bedrijventerreinen Programmering Twente 2023-2026

• Horecavisie Hengelo 2016 

• Detailhandelsvisie (2012)

• Nota Vrijetijdseconomie Hengelo (2011-2021) Twente Werkt (2011-2021)

• Twente werkt (2014)

• Werk maken van werk (2017)

• Nota grondbeleid (2017)

• Grondprijzennotitie (2020)

• Integraal actieplan binnenstad (2017)

• Agenda voor Twente 2023-2027

• Visie Routenetwerken Twente (2022)

• Perspectief Vrijetijdseconomie Twente 2030 (2022)

• Regiodeal II (2023)

• Strategienota Twente Board 2022

Verbonden partijen

Openbaar Lichaam Regionaal Bedrijven Terrein Twente
Het RBT heeft tot taak het ontwikkelen, realiseren, exploiteren en beheren van het bedrijventerrein XL, ten tijde van de vaststelling van deze regeling bruto grootte ongeveer 180 hectare.

Twente Board
De arbeidsmarkt is regionaal en vraagt samenwerking om vraag en aanbod op de arbeidsmarkt zo optimaal mogelijk in te richten en om het Twents economisch profiel te helpen versterken. De Twente Board, waarvan de Twente Board Development de uitvoerende organisatie is (voorheen Regio Twente), levert een bijdrage aan de positionering van Twente als vooraanstaande groene technologische topregio, zowel landelijk als in Europa. Ze faciliteert en versterkt de samenwerking in de regio. Niet alleen tussen de veertien gemeenten, maar ook tussen en met andere maatschappelijke sectoren en samenwerkingspartners van de gemeenten. De Agenda voor Twente en het Strategisch plan 2020-2025 van de Twente Board en wijze waarop daarin wordt samengewerkt, zijn daarbij richtinggevend.

Recreatieschap Twente
Het Recreatieschap Twente is een samenwerking van de 14 Twentse gemeenten met als doel het beheren en onderhouden van de drie Twentse recreatieparken, recreatieve routes en recreatieve fietspaden voor inwoners van Twente en toeristen.

Wat willen we bereiken?

Wat gaan we daarvoor anders doen in 2026?

De doelen:
3.1.1. Hengelo kent meer banen
3.1.2. Meer groei komt uit kennisintensieve en innovatieve industrie zoals de Hightech Systemen en Materialen (HTSM).

• Bij een aantal bedrijventerreinen zien wij de komende jaren (een vorm van) revitalisering c.q. herstructurering aankomen. Hiertoe hebben wij het integrale ‘Omgevingsprogramma Toekomstbestendige Bedrijventerreinen’ (OTB) ingezet. Op basis van verschillende thema’s en vraagstukken stellen we samen met ondernemers een uitvoeringsagenda op met concrete maatregelen per bedrijventerrein. Het programmabudget voor 2026 gebruiken we voor het gericht in gang zetten van noodzakelijke processen en voorbereidende maatregelen. Bijvoorbeeld organisatieversterking en verdiepende onderzoeken.

• Gezien de zorgen over de beschikbaarheid van voldoende ruimte voor bedrijven verkennen we momenteel de mogelijkheden voor het toevoegen van nieuwe ruimte voor bedrijven (zoals aangegeven in de Omgevingsvisie Stedelijk Gebied). Deze verkenning ronden we in 2026 af. Uiteraard bekijken we dit vraagstuk in nauwe samenhang met een ontwikkeling als XL Business Park 2 en andere ruimtelijke vraagstukken.

• In 2026 zetten we de Ruimtelijke Economische Bouwsteen (REB) in als input voor de ROS. In de REB zijn de economische speerpunten van Twente weergegeven. Ook zijn er aanbevelingen gedaan wat er in economisch opzicht nodig is om als regio een schaalsprong te maken. Dit zal in 2026 binnen het traject van de ROS verder worden verkend. De Hengelose Economische Bouwsteen diende als onze input voor de REB. Hierin wordt al rekening gehouden met onze verstedelijkingsopgave.

• Samen met de gemeente Enschede gaan wij de gebiedsontwikkeling in de Spoorzone de komende jaren vormgeven. In deze gebiedsontwikkeling komen diverse ruimtelijke en economische aspecten samen. Zie ook paragraaf 5.1.2 Talentopgave en beleidsprogramma 8.

• We geven uitvoering aan het de programmalijn werken uit het programmaplan Talent. De vier programmalijnen zijn wonen, werken, leven en imago en zetten in op het vasthouden en aantrekken van talent (zie ook paragraaf 5.1.2).

Wat blijven we doen?

Economische ontwikkeling

• Uitvoering geven aan de programmalijnen uit de Agenda voor Twente en strategie Twente Board.

• Wij blijven werken aan de promotie van en de instroom in techniek (Techniekpact, Twente goes Techno), de bevordering van innovatie en export samen met het WTC Twente, Novel-T (Kennispark Twente), OostNL, High Tech Systems Park (Thales), Saxion en ROC van Twente (Hart van Zuid). Daarnaast zetten we in op HTSM en leggen de de verbindingen (ook over de grens) als dat mogelijk is.

• Monitoren van het functioneren van de verschillende retailgebieden en themagericht blijven kijken naar structurele veranderingen in het retaillandschap. In samenspraak blijven met stakeholders om te bezien in hoeverre er reële transformatiemogelijkheden zijn.

• Om economische structuurversterking voor Hengelo binnen Twente vorm te geven is de Bestuursovereenkomst Sociaal Economische Structuurversterking (BOSS) leidend. Deze BOSS vraagt niet alleen om regionale inbedding richting de Twente Board, maar blijft de komende jaren ook vragen om een gemeentelijke inbedding.

• We pakken leegstand van kantoor- en bedrijfspanden actief aan door deze onder de aandacht te brengen bij potentiële gebruikers. We creëren ruimte voor herstructurering, functieverandering, transformatie of sloop.

• We blijven grotendeels vasthouden aan het bestaande retailbeleid en versterken de binnenstad en Hart van Zuid door leegstand aan te pakken en de vitaliteit te vergroten. Beleidsdocumenten en de retailanalyse 2020 vormen hiervoor de basis. Afstemming met omgevingsvisies staat centraal.

• Samen met Routenetwerken Twente en Hengelo Promotie versterken we bestaande recreatieve routes en ontwikkelen we nieuwe. Zo verbinden we stad en omgeving en geven we invulling aan Hengeloos Buiten en Hart van Hengelo, met oog voor beleving, gezondheid en talentbehoud.

Fysieke bedrijfsinfrastructuur

• Bestaande bedrijfslocaties verder ontwikkelen en onderhouden en/of herstructureren en verduurzamen.

• Verkoop van bedrijfskavels op de bedrijventerreinen.

• De ontwikkeling van onder meer de Cleantech Campus The Green Box (Eaton terrein) faciliteren. The Green Box beoogt een Europees technologie, ondernemers- en wetenschapscampus te worden die zich toelegt op de ontwikkeling van haalbare en betaalbare oplossingen voor schone energie. The Green Box ontwikkelt zich tot de nieuwe thuisbasis voor startups, scale-ups, en onderzoeks- en ontwikkelingsgroepen die zich bezighouden met de transitie naar schone energie.

• Bedrijventerreinenaanpak. Aandacht houden voor mogelijke revitalisering onder meer waar vertrekkende bedrijven tot lege plekken leiden. Samen met ondernemersverenigingen inzicht krijgen in wat de bedrijventerreinen de komende jaren nodig hebben om toekomstbestendig te blijven c.q. te worden.

Economische promotie

• Wij versterken de groei van het lokale en regionale MKB en werken aan een sterke industriële sector. Wij promoten Hengelo als economische vestigingsplaats.

• De regionale acquisitie voor economische activiteiten in Logistiek en High Tech Systems en Materials.

• Om Hengelo te promoten, blijven wij het stadsverhaal en de kernwaarden (DNA) van Hengelo bekendmaken. We richten ons op de positionering van de binnenstad, de merkwaarden, en het economische aanbod van Hengelo. Dit geldt voor de binnenstad, Hart van Zuid, winkelgebieden, bedrijventerreinen en evenementen. We brengen dit onder de aandacht van investeerders, ondernemers, bewoners en bezoekers. Wij willen de herkenbaarheid, bekendheid en het uitdragen van het stadsverhaal met het bijbehorende aanbod verbeteren.

• Subsidiëren van Hengelo Promotie voor stadspromotie, evenementen en toeristische informatievoorziening.

• Marketing en communicatie voor Hengelo met als prioritaire gebieden de binnenstad en Hart van Zuid. We gebruiken hiervoor de citymarketingvisie.

• Het Hengelose stadsmerk dat in 2020 is vastgesteld gebruiken als terugkerend beeld in de marketing en communicatie.

Bedrijvenloket en bedrijfsregelingen

• Wij koesteren onze zittende ondernemers. Zij zijn belangrijke ambassadeurs voor onze stad. Wij werken intensief samen met ondernemers en andere belanghebbenden uit Hengelo, de regio en op landelijk niveau. Concreet betekent dit dat wij sterk blijven inzetten op het leggen en onderhouden van contacten met deze partijen.

• Vanuit economische duurzaamheid willen wij het juiste bedrijf op de juiste locatie huisvesten.

• Wij bevorderen ondernemerschap door regelgeving te vereenvoudigen en regeldruk te verlagen.

• Wij hanteren de gemeentelijke kaders en uitgangspunten zoals beschreven in het uitwerkingsplan evenementen voor de subsidiebeschikking aan Hengelo Promotie.

• Belastingen (laten) innen, zoals toeristenbelasting.

• Het organiseren en aansturen van de kermis.

• Het organiseren en aansturen van de (week)markt.

• Deelname aan het regionale acquisitie en accountmanagersoverleg.

Wat mag het kosten?

Financiële toelichting

3.1 Economische ontwikkeling (€ 29.000 nadeel)
De kosten van programmalijn werken, onderdeel stimulering economische projecten, uit het programmaplan Talent (26-NB-8.1) zijn voor de periode 2026-2028 geraamd op dit taakveld. Deze kosten worden gedekt uit de reserve aanjaagbudget Talentopgave (zie taakveld 0.10 Mutaties reserves).

Vanaf 2026 is er een verschuiving van de bijdrage voor Twenteboard vanuit programma 9 naar programma 3, waar deze jaarlijks op algemene economische ontwikkeling begroot wordt conform financiële regelgeving.

3.2 Fysieke bedrijfsinfrastructuur (€ 1.755.000 nadeel)
Voor 2026 wordt er subsidie gereserveerd (€ 1.600.000) voor het verduurzamen van energievoorziening op bedrijfslocaties (26-NB-3.1 Cofinanciering Regio Deal).

In 2026 en 2027 wordt er verder ook een invulling gegeven aan het uitvoeren van Omgevingsprogramma Toekomstbestendige Bedrijventerreinen (OTB). Het OTB bouwt voort op de eerdere Investeringsgerichte Aanpak Bedrijventerreinen (IAB). Dit is verder uitgewerkt in de Zomernota (25-FP-3.1).

3.4 Economische promotie (€ 221.000 voordeel)
Voor 2025 was er geld beschikbaar gesteld voor Citymarketing (25-NB-3.3), Opstellen evenementenbeleid (25-NB-3.6) en Hengelo op de kaart (25-NB-3.4). Ook de motie M03 Gelden Ruimte voor Ondernemen vanuit de Zomernota 2024-2028 was beschikbaar voor 2025 en valt weg in 2026. Dat zorgt voor minder kosten en per saldo een voordeel in 2026.
De kosten van de programmalijn imago uit het programmaplan Talent (26-NB-8.1) zijn voor de periode 2026-2028 geraamd op dit taakveld. Deze kosten worden gedekt uit de reserve aanjaagbudget Talentopgave (zie taakveld 0.10 Mutaties reserves).

Risico's

De beschikbare grond in de gemeente is schaars en vormt een risico voor de economische groei. De beperkte beschikbare ruimte moet worden verdeeld over verschillende onderdelen, zoals woningbouw, de ontwikkeling van bedrijventerreinen en het behalen van onze duurzaamheidsopgaven.

Het stroomnet in Overijssel is bijna vol. Daarmee staat de levering van stroom voor ontwikkelingen op het gebied van woningbouw en nieuwe bedrijven onder druk. Dit heeft een grote invloed op de ontwikkeling van woningbouw en bedrijven.
Door de dubbele vergrijzing is het belangrijk dat de gemeente en de regio Twente inzetten op het aantrekken en behouden van gouden handen en knappe koppen. Als we hier niet op inzetten lopen we het risico dat we het bestaande voorzieningenniveau niet kunnen behouden. Deze aanpak vraagt samenwerking met andere gemeenten en de provincie. We lopen het risico dat door verschillende belangen en visies de ontwikkeling vertraagt.

Om talenten aan te trekken moeten we zorgen voor voldoende werkgelegenheid in de regio en het aantrekken van nieuwe bedrijven. Door de krapte op het stroomnetwerk en het tekort aan bedrijventerreinen kan deze vraag onder druk komen te staan. Als we deze verandering niet tijdig kunnen doorvoeren, bestaat het risico dat bedrijven wegtrekken.