Incidentele baten en lasten

Hieronder volgt een korte toelichting op alle baten en lasten in bovenstaande tabel. Indien het nieuw beleid betreft uit de Zomernota 2023-2027 dan ziet u achter het onderwerp staan (24-NB-..). Indien het de bijstelling van het financieel perspectief betreft dan ziet u achter het onderwerp (23-FP-..) staan. Voor uitgebreide informatie verwijzen wij naar de Zomernota 2023-2027.

Toelichting programma 1

Op dit programma zijn geen incidentele baten en lasten geraamd.

Toelichting programma 2

Opstellen Actieplan Fiets 2024-2030 (24-NB-2.2)
Het Actieplan Fiets vormt een concreet en samenhangend pakket van maatregelen en acties om het fietsgebruik te stimuleren en de fietsinfrastructuur te verbeteren. Het Actieplan Fiets 2024-2030 wordt in 2024 door een extern bureau opgesteld. De ingeschatte kosten bedragen € 60.000.

Actualiseren Parkeerbeleid (24-NB-2.1)
Met de vele ontwikkelingen in de binnenstad en Hart van Zuid is het bestaande parkeerbeleid verouderd. Actualisatie van het parkeerbeleid is daarom nodig. Deze actualisatie zal in 2024 door een extern bureau worden opgesteld. De ingeschatte kosten bedragen € 60.000.

Strategische advisering Mobiliteit (24-NB-2.6)
Hengelo heeft een belangrijke opgave op het terrein van mobiliteit om de stad en de regio nu en in de toekomst bereikbaar te houden. Met het mobiliteitsplan 2040 hebben we een duidelijke richting. We moeten dit in de komende jaren samen met andere overheden waar gaan maken. Dat betekent dat we vol moeten inzetten op strategische inzet en lobby. Hiervoor is binnen de ambtelijke organisatie 1 fte beschikbaar gesteld voor de komende 3 jaar.

Toelichting programma 3

Investeringsgerichte aanpak bedrijventerreinen (24-NB-3.1)
De kwaliteit van de bedrijfsomgeving is een steeds belangrijkere vestigingsfactor voor ondernemingen. Met inachtneming van de doelen van het EU klimaatvraagstuk willen we de bedrijventerreinen vitaal sterk en duurzaam optimaliseren en daardoor de aantrekkingskracht voor vestiging in Hengelo vergroten. Voor de komende vier jaren is een exploitatiebudget van € 50.000 per jaar beschikbaar vanuit de Reserve Ondernemersfonds.

Toelichting programma 4

Inzet leerplicht (23-FP-4.1)
Het aantal verzuimmeldingen is fors toegenomen en kan niet meer worden afgehandeld binnen de huidige formatie. Hierdoor is een tijdelijke formatieuitbreiding voor de duur van 3 schooljaren noodzakelijk.

Toelichting programma 5

Stimuleringsfonds (industrieel) erfgoed Hart van Zuid (23-NB-5.1)
In de Zomerbrief 2022-2026 is vastgesteld om een stimuleringsfonds beschikbaar te stellen met een looptijd van 3 jaar (23-NB-5.1). Met het instellen van het stimuleringsfonds stimuleren de gemeente het benutten van het (industrieel) erfgoed in Hart van Zuid. Wij willen de eigenaren en ontwikkelaars stimuleren om investeringen te doen om de eigenheid van het karakteristieke deel in de (nieuw)bouwplannen terug te laten komen.

Storkiaan 10 kunstwerken in Hart van Zuid (24-NB-5.3)
Om de kunstewerken te kunnen plaatsen is incidenteel geld beschikbaar gesteld.

Specifieke uitkeringen (SPUK) tot cultuurbeleid (23-FP-5.4)
De SPUK impuls jongerencultuur loopt van 2023 tot en met 2025 en is hiermee incidenteel. Dit zorgt voor een bedrag van € 295.000 aan baten en lasten in de begroting.

Motie C01-M03 Zomernota 2023-2027: Laat de beiaard klinken
Deze motie wordt uitgevoerd in 2024 en is incidenteel gedekt uit de algemene reserve.

Toekomstplan 1Twente (24-NB-5.1)
De uitvoering van het toekomstplan voor 1Twente vraagt om een incidentele bijdrage aan 1Twente.

Kinderboerderij Weusthag bedrijfsvoering (24-NB-5.5A)
Om de de bedrijfsvoering van de kinderboerderij te innoveren is incidenteel geld beschikbaar gesteld.

Groenadviseur-ecoloog (24-NB-5.7)
Met alle ruimtelijke ontwikkelingen die de komende jaren gepland staan, wordt het steeds belangrijker om proactief in te zetten op het verbeteren van de staat van instandhouding van beschermde dieren- en plantensoorten. Hiervoor is in de Zomernota 2027-2023 1 fte beschikbaar gesteld binnen de ambtelijke organisatie voor de komende 3 jaar.

Ecologisch Maaibeheer Maai en Zaaibeleid (22-NB-5.6b)
In een uitvoeringskader ‘Naar een ecologisch maaibeheer’ is vastgesteld dat we de gemeentelijke bermen ecologisch maaien. Deze kosten bestaan uit een structureel deel en een incidenteel deel t.b.v. de invoering van dit proces. Het incidentele deel betreft met name de kosten van communicatie, monitoring en evaluatie. De incidentele kosten zijn wisselend per jaar (€ 11.000 versus € 27.000).

Toelichting programma 6

Toekomstscenario kind- en gezinsbescherming (24-NB-6.2)
Wij werken verder aan het toekomstscenario ter verbetering en vereenvoudiging van de jeugdbeschermingsketen. Daarvoor participeren wij in een pilot Toekomstscenario, waarvoor incidentele middelen beschikbaar zijn gesteld. Zie 24-NB-6.2.

Inwonersinitiatief De Windhoek (24-NB-6.7)
In het verstevigen van de sociale basis, een van de doelen van het transformatieplan, past het ondersteunen van inwonersinitiatieven, zoals het organiseren van activiteiten door inwoners bij locatie De Windhoek. Voor het jaar 2024 is hiervoor incidenteel budget nodig.

Brede spuk/GALA - versterken sociale basis (23-FP-7.1)
Voor de periode 2023-2026 zijn de afspraken in het GALA en Sportakkoord II erop gericht om lopende activiteiten in preventief gezondheidsbeleid te continueren en deels nieuwe thema's te kunnen starten. Een van die thema's is het versterken van de sociale basis, waar incidentele middelen voor zijn ontvangen vanuit de brede spuk.

Noodopvang vluchtelingen (23-FP-6.7)
Voor de noodopvang van vluchtelingen maakt de gemeente Hengelo noodzakelijke kosten. Voor 2024 is een eerste onttrekking uit de reserve Vluchtelingen geraamd van € 1,5 miljoen om contracten (personeel en overige) te kunnen verlengen.

Taal voor ontheemden uit Oekraïne (23-FP-9.3)
Ontheemden uit Oekraïne hebben nu beperkte mogelijkheden om de Nederlandse taal op vrijwillige basis te leren. Dit is wel noodzakelijk om een hogere arbeidsparticipatie te realiseren. Hiervoor is in 2024 incidenteel € 85.000 beschikbaar gesteld.

MFA Beckum (24-NB-6.10)
In 2024 is incidenteel budget beschikbaar gesteld voor tijdelijke personele capaciteit t.b.v. de ontwikkeling van het MFA in Beckum.

Strategische adviescapaciteit (24-NB-6.6)
De gemeente Hengelo komt voor steeds meer en grotere opgaven te staan, die deels voortkomen uit eigen ambitie en deels uit de steeds zwaardere (maatschappelijke) opgaven. Om deze opgaven en ambities waar te maken is extra investering in strategische adviescapaciteit binnen het sociaal domein nodig. Daarnaast vragen bewegingen vanuit het domein fysiek (zoals de Omgevingswet) en het domein sociaal (versterken sociale basis) om expertise van maatschappelijk vastgoed vanuit een sociaal perspectief. De formatie voorziet daar nu niet in, daarom wordt ook hier extra capaciteit gevraagd. De extra formatie is voor een periode van 3 jaar beschikbaar gesteld.

Uitvoering Wmo (23-FP-6.11)
Met het oog op tijdige afhandeling en juiste beoordeling van aanvragen voor zorg en ondersteuning, brengen wij de formatie (Wmo consulenten, screeners/planners, toetsers) die hiervoor nodig is op orde. ij doen dit incidenteel omdat nog niet duidelijk is wat dit vanaf 2025 betekent, gezien de ontwikkeling die wij beogen met het Transformatieplan.

Bijdrage OZJT - Werkplan 2022 (22-ZB-6.8)
In 2022 zijn incidentele middelen beschikbaar gesteld voor de jaren 2022 t/m 2024 om de formatie bij het OZJT voor de uitvoering van de kerntaken op orde te brengen.

Wijkgericht werken (24-NB-6.5)
Door een wijkaanpak kan de gemeente Hengelo ontwikkelingen beter laten aansluiten op de leefwereld van onze inwoners. Om te komen tot een werkwijze die past binnen de verschillende wijken wordt in 2024 gestart met twee experimenten. Hiervoor zijn incidentele middelen benodigd.

Lerende uitvoeringspraktijk en klachtencoördinator (24-NB-6.6)
De gemeente Hengelo werkt aan het verbeteren van het vertrouwen in de overheid en aan een goede verbinding tussen de uitvoeringspraktijk en het dagelijks leven van onze inwoners. Er komt onder andere een centrale klachtencoördinator. Dekking tot en met 2027 kan plaatsvinden uit het budget systeemleren ad € 47.000 dat beschikbaar is in de stelpost gemeentefonds.

Uitvoeringskosten Tozo (23-FP-6.6)
De Tijdelijke overbruggingsregeling zelfstandig ondernemers (Tozo) was een van de maatregelen van het kabinet om ondernemers te ondersteunen tijdens de coronacrisis. De begrote meerjarige 2024-2028 uitvoeringskosten Tozo zijn geactualiseerd.

Geldbalie (23-FP-6.11)
Wij richten een Geldbalie in voor inwoners van Hengelo die in financiële problemen dreigen te komen en/of financiële onrust ervaren. Het betreft een pilot voor de jaren 2024 en 2025.

Toeslagenaffaire (23-FP-6.14)
In opdracht van het Rijk zet de gemeente Hengelo zich in om recht te doen aan de gedupeerde ouders van de toeslagenaffaire (KOTA) en te komen tot herstel van vertrouwen in de overheid. Wij verwachten voor 2024 nog € 10.000 aan ambtelijke inzet nodig te hebben.

Social Impact Ondernemen (23-FP-6.15)
Voor de jaren 2022 – 2024 hebben wij een subsidie Social Impact Ondernemen ontvangen ter ondersteuning van ondernemers die door een maatschappelijk doel na te streven impact willen realiseren. Tegenover deze subsidie staan kosten voor een ondernemersadviseur die daarbij ondersteuning biedt.

Vroegsignalering van schulden (23-FP-6.10)
Gelet op de veranderende economische situatie is de verwachting dat er meer financiële problematiek bij inwoners is. Hiervoor moet extra capaciteit ingezet worden, waarvoor wij ook extra middelen van het Rijk hebben ontvangen.

Maatschappelijke begeleiding (23-FP-9.3)
Er is nog een aantal inburgeringsplichtige asielmigranten en hun gezinsleden (24 in totaal), die wij conform artikel 18 van de Wet inburgering 2013 maatschappelijk begeleiden. Het Rijk laat middelen snel afnemen, echter zijn wij nog niet direct van de oude stylers af en loopt deze begeleiding bij Wijkracht voor 2024 nog door.

Transformatiebudget
Om uitvoering te kunnen geven aan het Transformatieplan is een incidenteel budget beschikbaar gesteld voor de jaren 2023 t/m 2026 (zaaknummer: 3462621).

Beschermd wonen (23-FP-9.3)
De invoering van het woonplaatsbeginsel en het nieuwe objectieve verdeelmodel beschermd wonen is uitgesteld naar 1 januari 2025. Vooralsnog hebben wij een teruggave van € 850.000 (net zoals in 2023) opgenomen voor 2024 door het uitstel. Zie 23-FP-9.3 en Zomernota 2023-2027 bijlage 10.3.

Toelichting programma 7

Brede spuk/GALA - diverse onderdelen (23-FP-7.1)
Voor de periode 2023-2026 zijn de afspraken in het GALA en Sportakkoord II erop gericht om lopende activiteiten in preventief gezondheidsbeleid te continueren en deels nieuwe thema's te kunnen starten. Een van die thema's is het versterken van de sociale basis, waar incidentele middelen voor zijn ontvangen vanuit de brede spuk.

Bodemsanering
Bodemsaneringskosten in het kader van de Wet bodembescherming (wbb) conform bodembestedingsplan 2022-2025 (zaaknummer: 3330259).

Bodemsanering (ten laste van de reserve)
Bijdrage uit de reserve bodemsanering t.b.v. cofinanciering project Ketelfabriek beschreven in kaderstelling gebiedsontwikkeling Hart van Zuid in 2025 (zaaknummer: 3221399).

Bijdrage SPUK Energiearmoede/Inzet SPUK Energiearmoede
Via het Rijk hebben wij SPUK middelen ontvangen voor de aanpak van energiearmoede. De Rijksbijdrage zal ingezet gaan worden t.b.v. verduurzamingsmaatregelen voor inwoners van Hengelo (zaaknummer: 3486179).

Middelen vanuit reserve t.b.v. bestedingsplan duurzaamheid 2023-2026
Onttrekking uit de reserve Duurzaamheid ter dekking van de uitgaven conform bestedingsplan Duurzaamheid 2023-2026 (zaaknummer: 3598092).

Toelichting programma 8

Goad Ett'n in en um Hengel (24-NB-8.3)
Incidentele bijdrage aan het LEADER stadslandbouwproject in Burgerpark ’t Weusthag dat is vastgesteld in de Zomernota 2023-2027.

Personeel landelijk gebied (24-NB-8.4)
In de Zomernota 2023-2027 is voor de aankomende 2 jaar 2 fte beschikbaar gesteld voor de inzet op landelijk gebied.

Grondexploitatie
De incidentele baten en lasten grondexploitaties uit de bovenstaande tabel worden verrekend met de reserve grondexploitatie algemeen. Voor nadere toelichting zie herzieningen grondexploitaties 2023 (zaaknummer 3601418).

Opkoopbescherming (23-NB-8.2)
In de Zomerbrief 2022-2026 zijn incidentele middelen beschikbaar gesteld voor handhaving en bezwaar- en beroepprocedures in het kader van opkoopbescherming.

Spoorzone Hengelo Enschede (SHE) (24-NB-8.1)
Ten behoeve van de toekomstbestendige ontwikkeling van de stad is de verdere vormgeving van de Spoorzone Hengelo-Enschede (SHE) als hart van de toptechnologische regio Twente nodig.

Implementatiekosten Omgevingswet (22-ZB-8.1)
Voor 2024 en 2025 is er incidenteel budget beschikbaar gesteld m.b.t. de voorbereiding en implementatie van de Omgevingswet.

Invoering wet Kwaliteitsborging (23-FP-8.5)
In de Zomernota 2023-2027 is vastgesteld dat de middelen vanuit de gemeentefonds ingezet worden ter dekking van de ambtelijke inzet m.b.t. de wetswijziging kwaliteitsborging en vormgeving van de nieuwe werkwijze voor 2024 en 2025.

Toelichting programma 9

Personeelsbudget
Dit betreffen tijdelijke medewerkers met einddatum contract. De personele incidentele mutaties op basis van de Zomernota 2023-2027 zijn op de betreffende taakvelden geraamd.

Tijdelijke inhuur vastgoedbedrijf (23-FP-9.19)
Inhuur vastgoedbedrijf voor begeleiding en verbetering van bestaande processen (zaaknummer: 3072705).

Verkoopresultaat pand Markant
Er is geraamd dat in 2027 grondexploitatie Marskant wordt afgesloten. Het verkoopresultaat van het pand Markant wordt uiteindelijk verrekend met de reserve vastgoedbedrijf.

Flankerend beleid energiearmoede-vroegsignalering schulden (23-FP-6.10)
Op basis van de meicirculaire 2023 van het gemeentefonds zijn bijkomende incidentele overheadlasten geraamd voor het flankerend beleid armoede (zie Zomernota 2023-2027: bijlage 10.3).
Gelet op de veranderende economische situatie is de verwachting dat er meer financiële problematiek bij inwoners is. Hiervoor moet extra capaciteit ingezet worden, waarvoor wij ook extra middelen van het Rijk hebben ontvangen. Een deel van deze middelen is bestemd voor ondersteuning van de organisatie.

Ondersteuning SiSa Toeslagenaffaire
Voor de ambtelijke inzet voor de toeslagenaffaire hebben wij in het eerste jaar het volledige uitvoeringsbudget ontvangen. De werkzaamheden zijn over meerdere jaren verspreid. Voor 2024 verwachten wij nog het resterende deel van het budget van € 10.000 nodig te hebben.

Programma Digitale Transformatie (23-NB-9.1)
Wij zien ontwikkelingen aankomen en gaan daar proactief mee aan de slag, samen met bewoners en bedrijven.

Digitalisering van fysieke archieven (23-NB-9.2)
Het is wenselijk en noodzakelijk dat het archief wordt gedigitaliseerd

Software actualisatie w.o. Cloudtransitie 2023-2028 (23-FP-9.15)
De ontwikkelingen op het gebied van software noodzaakt ons om in sommige situaties versneld bestaande oplossingen te vervangen, zodat we kunnen, blijven communiceren met landelijke systemen, (keten)partners en oplossingen operationeel kunnen houden

Wet Open overheid (23-FP-9.16)
Er is budget beschikbaar voor de implementatie van Wet Open Overheid een omvangrijke informatiewet met een grote verandercomponent voor de organisatie.

Dienstverlening - basisscenario (24-NB-9.2)
Wij willen dichter bij de mensen staan en werken aan meer vertrouwen tussen de overheid-inwoner.

Bewonersparticipatie en kindinclusie - basisscenario (24-NB-9.3)
Het uitgangspunt in Hengelo is dus dat de inwoner centraal staat hiervoor is een budget voor drie jaar beschikbaar namelijk Bewonersparticipatie en kindinclusie - basisscenario.

Uitbreiding budget datagedreven sturing (24-NB-9.7)
Om de volgende stap te kunnen zetten in datagedreven sturen is het essentieel om deze manier van werken te verankeren in het primaire proces.

Uitbreiding formatie en budget recruiment (24-NB-9.8)
Om al onze ambities te realiseren onder gelijktijdige handhaving c.q. doorontwikkeling van onze dienstverlening is het van belang dat we de goede mensen binnenhalen en–uiteraard – behouden hier voor is het budget voor recruitment voor 3 jaar uitgebreid.

Gemeentefonds
De genoemde uitkeringen in het overzicht gelden voor een beperkte periode. Achter het onderwerp in het overzicht staat tot en met welk jaar de incidentele baten worden ontvangen.

Stelposten gemeentefondsDe incidentele middelen die in het gemeentefonds zijn ontvangen zijn nog niet of gedeeltelijk of geheel ingezet op taakvelden. De resterende middelen, die nog niet zijn ingezet, staan nog op stelposten gemeentefonds.

Algemene stelpostenBij de behandeling van de Zomernota 2023-2027 is de motie C01-M08 Motiemarkt aangenomen. Het bedrag is ten laste van de algemene reserve gebracht.

Onvoorzien incidenteelDit betreft het jaarlijkse bedrag dat beschikbaar is voor onvoorziene incidentele lasten.

GeneratiepactHet jaar 2024 is het laatste jaar dat er nog loonkosten zijn voor het generatiepact.

MUTATIES RESERVES:

Algemene reserve
De algemene reserve wordt de komende 3 jaren nog ingezet als incidentele dekking voor het transformatiebudget en ingroeipad transformatieplan sociaal domein (zaaknummer 3462621).
Daarnaast zijn er onttrrekkingen en een toevoeging aan de algemene reserve op basis van de Zomernota 2023-2027 (zie paragraaf 6.4 van de Zomernota voor een uitgebreide toelichting). Bij de behandeling van de Zomernota 2023-2027 zijn de moties Motiemarkt en Laat de beiaard klinken aangenomen. De bedragen zijn ten laste van de algemene reserve gebracht.

Reserve aanjaagbudget talentopgaveOp basis van de Zomernota 2023-2027 is er voor de jaarschijf 2024 € 5 miljoen gestort in deze reserve (24-NB-9.4) om meer talenten ('knappe koppen, gouden handen') aan de stad te binden.

Reserve nog uit te voeren werken/activiteitenConform het bestedingsplan inburgering, toeslagenaffaire en energiearmoede zijn er middelen toegevoegd en onttrokken uit deze reserve (zaaknummer: 3560987 en 23-FP-6.10).

Reserve bodemsanering - onttrekking voor lasten bodemsanering
Bijdrage uit de reserve bodemsanering t.b.v. cofinanciering project Ketelfabriek beschreven in kaderstelling gebiedsontwikkeling Hart van Zuid (zaaknummer: 3221399).

Reserve duurzaamheid - onttrekking conform bestedingsplan 2023-2026
Onttrekking uit de reserve Duurzaamheid ter dekking van de uitgaven conform bestedingsplan Duurzaamheid 2023-2026 (zaaknummer: 3598092).

Reserve vastgoedbedrijf
De kosten van de inhuur vastgoedbedrijf (zaaknummer 3072705 en 23-FP-9.19) wordt met de reserve verrekend. In 2027 wordt het verkoopresultaat van het pand Markant aan de reserve toegevoegd. Er worden middelen vanuit de reserve Vastgoedbedrijf toegevoegd aan de reserve dekking kapitaallasten voor de verbouwing van het wijkcentrum Slangenbeek.

Reserve Grondexploitatie (grex) algemeen
De incidentele baten en lasten worden verrekend met de reserve. Daarnaast wordt de bijdrage verwijderen parkeerplaatsen Kloosterhof en rentecompensatie grondzaken aan de reserve toegevoegd. Voor nadere toelichting zie herzieningen grondexploitaties 2023 (zaaknummer 3601418).

Reserve Tozo (23-FP-6.6)
De Tijdelijke overbruggingsregeling zelfstandig ondernemers (Tozo) was een van de maatregelen van het kabinet om ondernemers te ondersteunen tijdens de coronacrisis. De begrote meerjarige 2024-2028 uitvoeringskosten, die ten laste komen van de Reserve Tozo, zijn geactualiseerd.

Reserve vluchtelingen 23-FP-6.7
Voor de noodopvang van vluchtelingen maakt de gemeente Hengelo noodzakelijke kosten. Voor 2024 is een eerste onttrekking uit de Reserve Vluchtelingen geraamd van € 1,5 miljoen om contracten (personeel en overige) te kunnen verlengen.

Reserve organisatie-ontwikkeling
Onttrekking uit de reserve ter dekking van de bijdrage in de loonkosten van het generatiepact.

Reserve onderwijshuisvesting (23-FP-4.5)
Ten behoeve van het IHP is de reserve onderwijshuisvesting ingesteld. De toevoegingen en onttrekkingen vinden plaats volgens het beleid vastgesteld middels voorstel in de Zomernota 2023-2027.

Reserve ondernemersfonds (24-NB-3.1)
De kwaliteit van de bedrijfsomgeving is een steeds belangrijkere vestigingsfactor voor ondernemingen. Met inachtneming van de doelen van het EU klimaatvraagstuk willen we de bedrijventerreinen vitaal sterk en duurzaam optimaliseren en daardoor de aantrekkingskracht voor vestiging in Hengelo vergroten. Voor de komende vier jaren is een exploitatiebudget van € 50.000 per jaar beschikbaar vanuit de Reserve Ondernemersfonds.

Reserve dekking kapitaallasten (24-NB-6.8)
Er worden middelen vanuit de reserve Vastgoedbedrijf toegevoegd aan de reserve dekking kapitaallasten voor de verbouwing van het wijkcentrum Slangenbeek.